علی فدایی کیست؟

علی فدایی که بود؟
علی فدایی، متولد سال ۱۳۲۳ در بندرعباس، از خوانندگان برجسته موسیقی محلی جنوب ایران بود. پدرش، رضا فدایی، کارمند شرکت برق و اصالتاً اهل فین (بندرعباس) بود و مادرش نیز از خانواده‌های فینی محسوب می‌شد.  خانه پدری او در خیابان برق بندرعباس، در کوچه‌ای که بعدها گاراژ ایران‌پیما در آن تأسیس شد، قرار داشت.
فدایی در دهه ۱۳۴۰ با اجرای ترانه‌های محلی به شهرت رسید. او ابتدای دهه‌ی ۱۳۴۰ خورشیدی به دعوت رادیو ایران و برنامه‌ی «صبح جمعه با رادیو» و شخص «کمال‌الدین مستجاب الدعوه» مجری شهیر آن زمان به تهران دعوت و تحت عنوان خواننده‌ای از کرمان به شنوندگان رادیو معرفی می‌شود (آن زمان بندرعباس شهرستانی تابع استان کرمان بود). او پیش از تأسیس تلویزیون استانی، با اجرای آهنگ‌های ماندگار، نقش مهمی در معرفی موسیقی محلی منطقه ایفا کرد. پس از ازدواج با دختری از کرمان، به این شهر نقل مکان کرد و در آنجا به عنوان دبیر دبیرستان مشغول به کار شد. به دلیل فعالیت خود به نمایندگی از معلمان کرمانی انتخاب شد تا مسائل و مشکلات آن‌ها را به مسئولان وقت منتقل کند.
یکی از ویژگی‌های آثار فدایی استفاده از سازهای ایرانی بود که کار او را از سایر خوانندگان محلی متمایز می‌کرد. در آن دوره و دهه‌های بعدی، اکثر خواننده‌های بندرعباسی از سازهای بومی در اجرای ترانه‌های‌شان استفاده می‌کردند و عده دیگری سازهای غربی را برای ارائه کارهای‌شان برمی‌گزیدند. فدایی ظرایف و زیر و بم آواز ایرانی را می‌دانست و ترانۀ «فاطلو بهل بمیرم …» آنچنان بر زبان مردم جاری بود که بارها این ترانه از رادیو کرمان بازپخش شد و آنچنان محبوبیتی یافت که در کوی و برزن مردم زمزمه می‌کردند.
آنچه فدایی را در افکار عمومی مردم کرمان و هرمزگان برجسته‌تر کرد، ترور او توسط گروه‌های انقلابی بود. علی فدایی که شغل معلمی پیشه کرده بود و سال‌های درازی در مدارس بندرعباس از جمله مدرسه‌ی خنجی به شغل آموزگاری اشتغال داشت، پس از ازدواج ساکن کرمان می‌شود و در اندک زمانی مورد اطمینان جامعه‌ی معلمان این شهر و نماینده معلمان در فضای ملتهب سال‌های آغازین انقلاب می‌شود. فعالیت‌های او در این زمینه بسیار چشمگیر بود. در ۱۶ بهمن ۱۳۵۹، در مسیر خانه و اداره، توسط افرادی مسلح مورد حمله قرار گرفت و به قتل رسید. در مراسم تشییع جنازه او، جمعیت زیادی حضور داشتند و شعارهای مردم این ترور را متوجه حاکم شرع وقت می‌کرد. با استناد به خاطرات علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی در کتاب کارنامه و خاطرات سال ۱۳۶۷ «پایان دفاع، آغاز بازسازی» و حکم رهبر وقت انقلاب در 24 خرداد 1367در خصوص برکناری مرتضی فهیم کرمانی از فعالیت سیاسی و پرداخت دیه به خانواده علی فدایی اتهامات وارد شده در خصوص این مرگ ناجوانمردانه هر چند دیرهنگام به اثبات رسید.
آثار 
از جمله آثار معروف علی فدایی می‌توان به ترانه‌های زیر اشاره کرد:
فاطلو: ترانه‌ای به لهجه کرمانی که در دهه ۴۰ خورشیدی منتشر شد و محبوبیت زیادی یافت.
زنجبیلو: ترانه‌ای به لهجه بندری که همراه با «فاطلو» در یک صفحه گرامافون عرضه شد و مورد استقبال قرار گرفت.
سحر از خُنَ دَر هُندُم:یکی از ترانه‌های محلی بندری که توسط فدایی اجرا شده و از رادیوهای بندرعباس، کرمان و رادیوی سراسری پخش می‌شد.
هیشِ فاطَک
سِکُلو
بیبلوجان
عقدبندون
قالی کرمون
آمنه
شب یلدا
منبع اصلی وب سایت: نصرک

تصویر علی فدایی با کمک برنامه‌های گرافیکی رنگی شده است.
آهنگ «فاطلو» و «عقدبندون» علی فدایی در اپیزود 133 قصه‌های ایرانی با عنوان «دختر شهر آفتاب» استفاده شده است.